نقد اجتماعی نکاح متعه در داستان رستم و سهراب

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 نویسنده و پژوهشگر

2 هیئت علمی دانشگاه آزاد واحد تهران جنوب

3 استادیار دانشگاه آزاد واحد رودهن

10.30495/jzvj.2024.32713.4091

چکیده

هدف: هدف پژوهش، تعیین اثربخشی نکاح متعه بر سرنوشت مولّدان این پیوستگی است که پا به عرصة حیات می‌گذارند و همچنین توانش اندیشه، نزدیک‌شدن به مرز آگاهی جمعی، درک هم‌زیستی و بایستگی امر نکاح و ضمان است.

روش: پژوهش علمی حاضر از لحاظ هدف، بنیادی تجربی و رویکرد استقرایی است. بر اساس ماهیت و روش نیز، توصیفی و از نظر شیوه‌ی نگرش تحلیلی و نوع عِلّی است؛ زیرا هدف جستار چگونگی موضوع طرح ‌شده و هویت شخصیت‌ها، گفتارها و خلق‌و‌خوی‌ها می‌باشد که در نهایت با تکنیک آماری و تحلیل کمّی به نتیجه می‌رسد و نشان می‌دهد نکاح رستم و تهمینه از چه نوعی بوده و چه عواملی سبب پیش-آمد و پیامدهای منفی آن شده‌است؟

یافته‌ها: مطابق یافته‌ها، عواملی چون رخش (اسب رستم) بالاترین و هوا و بی‌خردی پایین‌ترین عامل شکل‌گیری این نکاح بوده‌اند و براساس نمودار مطرح شده، مستی و می، مکان، چرخ زمانه، موبد و میل نیز از عوامل دیگر آن به‌شمار می‌روند. همچنین مسائلی که سبب آسیب‌پذیری این نکاح شده، تردید و گمان کمترین و مرگ بیشترین پیامد را به خود اختصاص‌ داده‌اند. مؤلفه‌های نام و ننگ، فریب، نهان‌کاری و برتری نیز در این امر نقش داشته‌اند که به-طور ضمنی برخاسته از عنصر «آز» بوده‌است.

نتیجه‌گیری: رستم و تهمینه به‌طور یکسان در ایجاد تراژدی داستان نقش داشته‌اند. براساس انواع نکاح در ایران باستان، پیوند آن دو از نوع اوگ‌زن یا یگانه‌زن، در اسلام از نوع موقت و در شاهنامه از نوع ازدواج با بیگانه، عاشقانه و برون‌همسری به‌شمار می‌رود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Social criticism ofTemporary marriage in the story of Rostam and Sohrab

نویسندگان [English]

  • Zahra Darvishalizadeh 1
  • alireza salehi 2
  • ali eynalilou 3
1 Author and researcher
2 Faculty of Azad University, South Tehran branch
3 Assistant Professor of Azad University, Rodhen branch
چکیده [English]

The purpose of this research is to determine the effect of temporary marriage on the fate of the findings of this relationship that enter the field of life and also the ability to think, approaching the border of collective consciousness, understanding the coexistence and necessity of marriage and guarantee.

Method: The present scientific research is based on experimental and inductive approach. Based on the nature and method, it is descriptive, and in terms of analytical approach and causal type; Because the purpose of the research is to find out how the topic is presented and the identity of the characters, speeches and moods, which is finally reached with statistical techniques and quantitative analysis And it shows what kind of marriage was the marriage of Rostam and Tehmina and what factors caused its occurrence and negative consequences?

Findings: which is shown by statistical and inferential methods. According to the findings, factors such as Rakhsh (Rostam`s steed) was the highest and lust and stupidity were the lowest factors in the formation of this marriage. And according to the presented diagram, drunkenness, place, destiny, mood and desire are also among its other factors. Also, among the issues that caused the vulnerability of this marriage doubt and suspicion have the least and death has the most consequences. The components such as name and shame, deception, concealment and superiority also played a role in this matter, which implicitly arose from the element of "greed".

Conclusion: Rostam and Tehmina equally played a role in creating the tragedy of the story. According to the types of marriage in ancient Iran, Their marriage is considered to be the type of Og-Zan or Yegane-Zan, In Islam, the temporary type and in the Shahnameh marriage with a foreigner, an exogamy and romantic.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Woman
  • marriage
  • temporary
  • Rostam
  • Sohrab